Demans belirli bir hastalık değildir. Düşünce davranış bozukluklarındaki belirtileri tanımlamak için kullanılan bir terimdir.
İçindekiler
Demans Nedir?
Demans beyni etkileyen belirtilerin nedeni olarak kullanılır ve genelde ileri yaşlarda görülür. Zihinsel işlev önemli ölçüde bozulması durumunda demans tanısı konulabilir.
Hafıza, dil becerileri, bilgilerin nasıl anlaşıldığı, beceri ve dikkat ölçülerek kişide demans olup olmadığı belirlenir. Demans genelde yaşlı bireylerde görülse de her yaşlı birey demans olacak diye bir durum söz konusu değildir.
Demans Belirtileri Nelerdir?
Demans belirtileri ilk başlarda anlaşılamayabilir ve sinsi ilerleyebilir. Belirtiler şu şekilde sıralanabilir;
- Kafa karışıklığı olması,
- Sık hafıza kaybı yaşamak; bir şey almayı unutmak ya da yapılacak işi unutmak gibi,
- Kayıtsız davranışlar sergileme,
- Kişilik değişikliği,
- Günlük faaliyetleri yerine getirmede zorluk yaşama
Demans Evreleri Nedir?
Demans evreleri 3 çeşide ayrılır. Bu evreler; hafif, orta ve ileri evre olarak adlandırılır. Hafif evrede kişinin günlük yaşam becerileri etkilenir ancak bellek bozulmaları görülmeye başlar. Orta evrede ise kişi bağımsız yaşamakta zorlanır ancak çok iyi öğrenilmiş bilgiler hala kaybolmamıştır. İleri evrede ise yeni bilgiler artık belleğe kaydedilemez hale gelir ve kişi yakın akrabaları tanımakta zorluk çeker.
Demanslı Kişilerle Nasıl İletişim Kurmak Gerekir?
Demanslı bireylerle iletişim kurarken göz kontağı kurmak önem taşır. Kişilerin davranışları farklılaşsa da düşüncelerinin kaybolmadığı sadece ifade etmekte zorlandıkları hatırlanmalıdır. Bu sebeple demanslı kişilere sinirlenmek ya da bağırmak bir şey ifade etmeyecektir. Aynı yerde başkaları da bulunuyorsa sohbete onlar katılmasa da onları da dahil ederek konuşmak onlar yokmuş gibi davranmamak gerekir. Cevapları çok uzun olan ya da açık uçlu sorular sormak yerine net cevap verecekleri soruları sormak gerekir. Sözcükleri bulamadıkları zaman işaret ederek göstermelerine de yardımcı olunabilir.
Demans Tedavisi
Demans tedavisi tamamen iyileşmeyi vaat etmez. Ancak demansın ilerlemesi yavaşlatılabilir ve kişinin yaşam kalitesinde artış sağlanabilir. Demans tedavisinde kullanılan yöntemler şu şekildedir;
İlaçlar; ilaçlar sayesinde bilişsel fonksiyonların korunması sağlanabilir.
Bilişsel uyarım; hafıza egzersizleri sayesinde zihinsel fonksiyonların sürdürülmesi sağlanabilir. Bilişsel uyarım sayesinde bu sağlanır. Bu uyarımlar; problem çözme aktiviteleri, bulmacalar gibi faaliyetlerdir.
Psikososyal destek; demanslı bireyler ve ailelerinin bu süreçte destek almaları önem taşır.
Fiziksel aktivite ve sağlıklı yaşam tarzı; fiziksel aktiviteler kişinin genel sağlık durumu için önem taşır. Uykuyu yeterli almak, düzenli beslenme, stres yönetimini sağlamak önem taşır.
Demans tedavisinde izlenecek yol demans evresine göre değişiklik gösterir. Tedavinin nasıl olacağı altta yatan sebeplere bağlı olarak da değişiklik gösterir. Demansın neden kaynaklandığı tespit edildikten sonra uygun olan tedavi planı belirlenir ve destekleyici unsurlarla bu tedavi sağlanır. Demans belirtileri ilk başta çok anlaşılamayabilir ancak ailede demans öyküsü varsa ve bazı demans belirtileri gösteriyorsa mutlaka doktora başvurması gerekmektedir.
