Dissosiyatif kimlik bozukluğu (DKB), bireyin birden fazla kişilik veya benlik durumu yaşaması ile karakterize edilen bir tür bozukluktur. Bu kişiler, kendilerine ait birçok benlik durumu yaşayarak, farklı kişilikler ve kimlikler sergileyebilirler. Çoğunlukla bireyin kişisel geçmişi, deneyimleri ve travmaları ile ilişkilendirilebilir.
İçindekiler
Çoğu zaman geçmişte yaşadıkları travmatik olayların etkisi altında kalmışlardır.
Çocukluk döneminde yaşanan fiziksel veya cinsel istismar, şiddetli travmatik bir olay veya ailevi zorluklar gibi olaylar, bu bozukluğun ortaya çıkmasına neden olabilir.
Bu olaylar kişinin benlik algısını, kimliğini etkileyerek, farklı kişilik bölünmelerine neden olur. Dissosiyatif kimlik bozukluğu teşhisi zor bir hastalıktır.
Birçok farklı hastalıkla karıştırılabilir, çünkü diğer hastalıklarla benzer semptomlara sahiptir.
Dissosiyatif kimlik bozukluğu olan kişiler genellikle farklı zamanlarda ve farklı durumlarda başka kişiliklere bürünebilirler ve bu kişilikler çoğu zaman birbirinden habersizdir.
Bu kişilikler arasındaki geçişler, bireyin hafızasını etkileyebilir ve bireyin kimlik bütünlüğünü kaybetmesine neden olabilir.
Dissosiyatif kimlik bozukluğu terapi yöntemiyle tedavi edilir. Bu tedavide ilaç tedavisi de kullanılarak yardımcı olunur. Terapiyle birlikte birey, farklı kişiliklerini tanır ve onlarla iletişim kurar.
Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu Belirtileri
Dissosiyatif kimlik bozukluğu belirtileri, aşağıdaki gibi görülebilir. Bu belirtiler farklı hastalıklarla da ilişkili olabileceği için, bir uzman tarafından dissosiyatif kimlik bozukluğu tanısı konulmalıdır.
- Farklı benlik durumları yaşama: Bozukluk yaşayan kişi, farklı kişilikler ve benlik durumları arasında sürekli geçiş yapar. Bu kişiliklerin her biri farklı bir isim, yaş, cinsiyet, fiziksel özellikler, ses tonu ve dil bilgisi kullanımı sergileyebilir.
- Bellek bozuklukları: Birey, yaşadığı olayların tamamını hatırlayamayabilir ya da başka bir kişilik tarafından yaşanan olayları hatırlayabilir.
- Bozukluğa sahip birey, kendine zarar verme veya intihar eğilimleri gösterebilir.
- Birey; depresyon, anksiyete veya başka psikiyatrik rahatsızlıkların belirtilerini gösterebilir.
- Dissosiyatif kimlik bozukluğu yaşayan kişiler, ilişki kurma ve sürdürme konusunda zorluklar yaşayabilir. Kişi, farklı kişilikleriyle birlikte farklı ilişki tarzları sergileyebilir.
- Baş ağrısı, mide bulantısı, uyku bozuklukları gibi fiziksel semptomlar yaşayabilir.
- Bu kişi, travmatik olaylar yaşamış olabilir ve bu olaylar dissosiyatif kimlik bozukluğu gelişmesine neden olmuş olabilir.
Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu Neden Olur?
Dissosiyatif kimlik bozukluğu gelişiminin nedeni tam olarak bilinememektedir. Genellikle çocuklukta veya erken yaşta ciddi travmatik olaylar yaşayan kişilerde daha sık görülmektedir. Bu travmatik olaylar cinsel, fiziksel veya duygusal istismar, ihmal, ayrılık, savaş veya doğal afetler olabilir.
Çocuklukta yaşanan ve tekrarlayan ciddi travmalar, çocuğun kimliğinin gelişiminde kritik bir dönemde meydana geldiğinde, kişilik bütünlüğünü etkileyebilir ve farklı benlik durumları oluşmasına neden olabilir. Aile üyelerinde benzer semptomları olan kişilerde bu hastalığın gelişimi riski daha yüksek olabilir.
Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu Tedavi
Dissosiyatif kimlik bozukluğu tedavisi, genellikle bir psikiyatrist veya psikolog tarafından bireyselleştirilmiş bir terapi yöntemiyle yapılır. Tedavi yaklaşımı, kişinin semptomlarının şiddetine, genel sağlık durumuna, travma öyküsüne ve diğer faktörlere göre belirlenir.
Psikoterapi, dissosiyatif kimlik bozukluğu tedavisinde önemli bir rol oynar. Tedavinin amacı, kişinin farklı benlik durumları arasındaki geçişleri azaltmak, benlik bütünlüğünü artırmak ve travma sonrası stres bozukluğu gibi diğer psikiyatrik rahatsızlıkları tedavi etmektir. Psikoterapinin farklı tedavi yöntemleri, özellikle bilişsel davranışçı terapi (CBT), dialektik davranışçı terapi (DBT), göz hareketleriyle duyarsızlaştırma ve yeniden işleme (EMDR) gibi tedavi yaklaşımları bu hastalığın tedavisinde kullanılabilir.
Sanat ve aktivite terapileri, kişinin travmatik olayları işlemesine ve hislerini ifade etmesine yardımcı olabilir. Sanat terapisi, müzik, dans, yoga, meditasyon gibi teknikler dissosiyatif kimlik bozukluğu tedavisinde kullanılabilir.
